Draaiboek FIOD-bezoek aan de notaris
Bij binnenkomst: de rol van de receptioniste/secretaresse
Begeleid de FIOD-ambtenaren naar een ruimte waarin geen dossiers aanwezig zijn. Vraag naar het doel van het bezoek en beantwoord geen vragen. Houd er rekening mee dat FIOD-ambtenaren zich als werknemers van de Belastingdienst kunnen aanmelden.
Vraag de FIOD-ambtenaren zich te identificeren. Vaak mag het legitimatiebewijs worden bekeken, maar wordt geweigerd dat het wordt gekopieerd. In dat geval is het zaak de gegevens zorgvuldig over te nemen, in het bijzonder de naam, het pasnummer en de geldigheidsdatum.
Neem vervolgens contact op met de leidinggevende van kantoor op een plaats waar de FIOD-ambtenaren u niet kunnen horen. Als de FIOD-ambtenaren naar een specifieke werknemer vragen, is het van belang deze te informeren nadat de leidinggevende op de hoogte is gebracht. In géén geval gaat de gezochte werknemer alleen in gesprek met de FIOD-ambtenaren. Als de leidinggevende niet aanwezig is, verzoekt u de FIOD-ambtenaren op een later moment terug te komen.
Na binnenkomst: de rol van de leidinggevende
Neem contact op met uw advocaat, bij voorkeur een advocaat die zich in het fiscale strafrecht heeft gespecialiseerd. Deze kan u verder adviseren in hoe te handelen. De contactgegevens van KanPiek Fiscale Advocatuur zijn:
Informeer bij de FIOD-ambtenaren naar de aard en grondslag van het strafonderzoek. Treed niet alleen in gesprek met hen, maar zorg dat een kantoorgenoot u vergezelt. Vraag naar de status van kantoor en de gezochte werknemer. Er zijn slechts twee smaken: verdachte of getuige. In beide gevallen bestaat er geen verplichting vragen van de FIOD-ambtenaren te beantwoorden. Maak van dit recht gebruik en probeer zo veel mogelijk informatie van de FIOD-ambtenaren te verkrijgen. Noteer hetgeen wordt besproken.
Nadat de FIOD-ambtenaren zich hebben uitgelaten over de reden van hun bezoek wint u nader juridisch advies in over uw rechten en plichten. Verzoek de FIOD-ambtenaren te wachten met het onderzoek totdat u uw advocaat heeft gesproken.
De FIOD staan ten behoeve van het onderzoek verschillende dwangmiddelen ten dienste. In het algemeen is het advies om niet verder mee te werken dan waartoe de wet u verplicht. De notaris is in beginsel verplicht tot geheimhouding ten aanzien van al hetgeen waarvan hij uit hoofde van zijn werkzaamheden als zodanig kennis neemt. Dezelfde geheimhoudingsplicht geldt voor de personen die onder zijn verantwoordelijkheid werkzaam zijn. Schending van deze verplichting is strafbaar gesteld in artikel 272 van het Wetboek van Strafrecht.
Verhoor
Vraag de FIOD-ambtenaren of zij u als verdachte of als getuige wensen te horen. Bent u verdachte? Vraag dan van welk strafbaar feit u wordt verdacht. Bent u getuige? Vraag dan wie de verdachte is en waarvan hij wordt verdacht.
Als u als verdachte wordt aangemerkt, heeft u het recht om met uw advocaat te praten voordat het eerste verhoor begint.
U kunt zich te allen tijde beroepen op uw zwijgrecht. Maak van deze rechten gebruik. Naast het recht om te zwijgen heeft de notaris een geheimhoudingsverplichting ten aanzien van hetgeen waarvan hij uit hoofde van zijn werkzaamheden als zodanig kennis neemt.
Indien u als getuige wordt aangemerkt bent u tot geheimhouding verplicht. U kunt als getuige door de FIOD-ambtenaren niet worden verplicht om medewerking te verlenen aan een verhoor. U mag als getuige ook niet worden meegenomen voor verhoor. Ten overstaan van een rechter kunt u zich beroepen op uw (afgeleid) verschoningsrecht.
Inbeslagneming en vordering tot uitlevering
De notaris is niet verplicht aan een bevel tot uitlevering of een vordering tot verstrekking van gegevens te voldoen, voor zover dit in strijd komt met zijn geheimhoudingsplicht. Weiger toestemming tot inzage of inbeslagname op grond van het verschoningsrecht. Bevestig dit schriftelijk aan de officier van justitie. Het is in de eerste plaats aan de notaris aan te geven dat informatie onder zijn verschoningsrecht valt. Dit standpunt dient in beginsel door politie en justitie te worden geëerbiedigd tenzij de rechter-commissaris anders oordeelt.
Doorzoeking ter vastlegging van (digitale) gegevens
Het uitganspunt dat de notaris bepaalt of informatie onder zijn verschoningsrecht valt, kan in een aantal situaties door de rechter-commissaris ter zijde worden geschoven bij een doorzoeking. Bel voordat de doorzoeking van start gaat uw advocaat en vraag de FIOD-ambtenaren te wachten totdat uw advocaat er is. U heeft tijdens de doorzoeking recht op bijstand van een advocaat. Daarnaast is het gebruikelijk dat de ringvoorzitter wordt uitgenodigd. De advocaat en ringvoorzitter dienen erop toe
te zien dat de doorzoeking in overeenstemming met wet en jurisprudentie wordt uitgevoerd.
De notaris dient voorafgaande aan de doorzoeking bezwaar aan te tekenen tegen de inbeslagneming bij de rechter-commissaris, met het verzoek tot verzegeling van de inbeslaggenomen informatie. Alsdan krijgt de notaris de mogelijkheid om via een beklagprocedure de inbeslagname door de rechtbank te laten toetsen.
Brieven en geschriften die voorwerp uitmaken van het vermeende strafbare feit of tot het begaan daarvan hebben gediend kunnen zonder toestemming van de notaris in beslag worden genomen. Daarnaast kan in zeer uitzonderlijke omstandigheden de waarheidsvinding prevaleren boven het verschoningsrecht. Het enkele feit dat de notaris als verdachte is aangemerkt geldt niet als uitzonderlijke omstandigheid. Vraag de rechter-commissaris op basis van welke informatie de gezochte bescheiden
niet onder het verschonings- recht zouden vallen. Zorg ervoor dat u met ten minste twee personen de inbeslagneming volgt. Maak een kopie van de gegevens die door de FIOD-ambtenaren in beslag worden genomen. Als een kopie niet tot de mogelijkheden behoort, maak dan een lijst van de stukken die in beslag zijn genomen.
De doorzoeking dient gericht en op de minst bezwarende wijze plaats te vinden. Dat wil zeggen met mededeling vooraf van
een concrete omschrijving van de gezochte bescheiden. Het verdient de voorkeur dat de notaris zelf de gewenste stukken aanwijst. Hiermee voorkomt u een ‘fishing expedition’ waarbij de FIOD-ambtenaren tegen andere belastende stukken kunnen aanlopen.
De FIOD-ambtenaren zijn bevoegd onderzoek te doen naar computerbestanden, mits gewaarborgd is dat inbeslaggenomen (digitale) gegevensdragers worden onderzocht op een wijze waarbij het verschonings- recht niet in het gedrang komt. Door
een duidelijke verdeling in uw bestanden aan te brengen – door ze bijvoorbeeld per zaak en onderwerp te ordenen – kan ervoor worden gezorgd dat de inbreuk op het verschoningsrecht niet verder gaat dan strikt noodzakelijk is.
De punten die hiervoor bij het “Verhoor” zijn genoemd zijn ook op de doorzoeking van toepassing. U dient er verder rekening mee te houden dat telefoongesprekken worden afgeluisterd en afluisterapparatuur of andere technische hulpmiddelen zijn geplaatst.
Gegevens met betrekking tot de derdengeldenrekening
De notaris is onder bepaalde voorwaarden verplicht informatie te verstrekken aan de Belastingdienst en het openbaar ministerie met betrekking tot zijn derdengeldenrekening. Deze informatieplicht vormt een uitzondering op de geheimhoudingsplicht.
Vraag een redelijke termijn om aan de vordering te voldoen. U heeft dan de tijd om de vordering door een advocaat te laten toetsen, zodat u uitsluitend stukken verstrekt waartoe u wettelijk bent verplicht.
De informatieplicht jegens de Belastingdienst geldt alleen ten aanzien van een aantal limitatief in de wet omschreven gegevens én voor zover die informatie niet op andere wijze kan worden verkregen. Vraag de Belastingdienst op basis waarvan voldoende rechtvaardiging bestaat voor het doen van een schriftelijk informatieverzoek aan de notaris. Het informatieverzoek dient onderworpen te zijn geweest aan een interne goedkeuringsprocedure binnen de Belastingdienst. Daarnaast is een machtiging van de Minister van Financiën vereist. Vraag deze op.
De informatieplicht jegens het openbaar ministerie ziet op alle gegevens met betrekking tot de derdengeldenrekening. De informatieplicht geldt alleen voor de notaris en niet voor personen die onder zijn verantwoordelijkheid werkzaam zijn. Vraag
de FIOD-ambtenaren naar een concrete omschrijving van de verzochte bescheiden, de hiervoor benodigde schriftelijke toestemming van de officier van Justitie en op basis van welke bevoegdheden uit het Wetboek van Strafvordering de gegevens worden gevorderd. De informatieplicht geldt niet tot het verstrekken van (afschriften van) bepaalde documenten. Akten en andere bescheiden die ten grondslag liggen aan betalingen via de derdengeldenrekening vallen onder de geheimhoudingsverplichting. Indien de notaris zelf als verdachte is aangemerkt van een strafbaar feit dat verband houdt met
de gegevens die het openbaar ministerie wil vorderen, kan de vordering niet tot de notaris worden gericht.
Ja, ik wil graag de handzame flyer van het draaiboek FIOD-bezoek toegezonden krijgen.
